Strona Główna
O Rocie
Rolla
Historia
Źródła
Opracowania
Strój
Broń
Ekwipunek
Galeria
Zaciąg
Linki
Gdzie i Kiedy
Forum
Strój
Na tej stronie znajdziesz informacje dotyczące naszej rekonstrukcji stroju hajduka.




czapa Hajduk Maciek delia
zupan koszula
pas
spodnie buty

Buty


     Specyfika służby pieszej oraz fakt, że oddziały piechoty polskiej pod koniec XVI i w XVII wieku były używane w charakterze oddziałów inżynieryjnych powodują, że mocne i wytrzymałe buty były bardzo ważnym elementem moderunku hajduka. Jak wiekszosć butów z tamtego okresu, wykonywane były głównie ze skóry łączonej dratwą i drewnianymi kołeczkami. Podeszwa mogłą byc wykonana z drewna lub utwardzanej skóry. Oczywiście do butów nie wkładano gołej stopy tylko zakładano na nią onucę - prostokątny lub kwadratowy kawałek płótna, którym owijano stopę. Do samych butów często wkładano też słomę, która ułatwiała utrzymanie higieny. Z zachowanych rycin i obrazów wynika, że w tamtym okresie żołnierze oddziałów piechoty polsko-węgierskiej używali dwóch typów obuwia: na płaskiej podeszwie oraz z obcasem.

Buty z płaską podeszwą


     Buty z płaską podeszwą można znaleźć na wielu rycinach i obrazach z przedstawieniami hajduków. Buty te byłe bardzo krótkie i nie były wiązane w żaden widoczny sposób. Najprawdopodobniej były noszone przez uboższych żołnierzy. Fragmenty rycin i obrazów przedstawiające tego typu buty:

Buty hajduka z ryciny Oficer z hajdukami z ksiażki Hetman Bartosza Paprockiego z 1578 roku. Buty postaci z ryciny z ksiażki Habits de diverses nations Abrahama de Bruyn z roku 1581 Buty hajduka z wzornika ubrań z Gołuchowa
Buty hajduka z ryciny "Oficer z hajdukami" z ksiażki "Hetman" Bartosza Paprockiego z 1578 roku. Buty postaci z ryciny z ksiażki "Habits de diverses nations" Abrahama de Bruyn z roku 1581. Postać podpisana jest jako "Tribuni vel centurionis habitus Polonus". Buty hajduka z wzornika ubrań z Gołuchowa z 1620 roku.


     Współczesną rekonstrukcję butów hajduka na płaskiej podeszwie, używanych przez jednego z członków naszego oddziału można obejrzeć na poniższym zdjęciu:

Współczesna rekonstrukcja butów hajduka na płaskiej podeszwie


Buty na obcasie


     Buty na obcasie były również często noszone przez hajduków, prawdopodobnie tych, którzy mogli sobie na nie pozwolić. Był to buty wyższe, z cholewką sięgającą tuż za kostę lub do połowy łydki, wiązane z boku od wewnętrznej strony rzemieniem. Na portrecie król Stefan Batory nosi buty bardzo podobnego kroju, co oznacza że były to buty noszone przez wyższe wartstawy społeczeństwa, a więc nie mogły byc to buty tanie. Warto zauważyć, że krój butów nie był określany w żaden sposób w listach przepowiednich, nie istniały też wtedy regulaminy wojskowe określające szczegółowo ubiór tudzież mundur żonierza. Najczęściej spotykanym rodzajem butów na obcasie były buty z wysklepioną podeszwą i dość wysokim obcasem połączonym łukiem z resztą podeszwy. Były one barwione był na czarno lub żółto. Tego typu buty można zobaczyć na poniższych rycinach:

Buty hajduka na rycinie

Buty hajduka na rycinie "Polski hajduk" z książki Michaela Heidenreich'a pt. "Heraldic Album" z 1601-12..
Buty postaci z ryciny z książki Abrahama de Bruyn pt. Habits de diverses nations z roku 1581. Buty hajduka z oddziału milicji miejskiej miasta Kazimierz na rolce sztokholmskiej z 1605 roku. Buty króla Stefana Batoregoz 1583 roku.
Buty postaci z ryciny z książki Abrahama de Bruyn pt. "Habits de diverses nations" z roku 1581. Postać podpisana jest jako Bombardius Hungarus. Buty hajduka z oddziału milicji miejskiej miasta Kazimierz na rolce sztokholmskiej z 1605 roku. Buty króla Stefana Batorego z 1583 roku.


     Współczesną rekonstrukcję butów hajduka na wysokim obcasie, używanych przez jednego z członków naszego oddziału można obejrzeć na poniższym zdjęciu:

Współczesna rekonstrukcja butów hajduka na wysokim obcasie


     Buty noszone przez hajduków po okresie panowania Stefana Batorego mogły mieć również inne kroje, np. z niższym obcasem i cholewką kończącą się powyżej kostki. Takie buty można zobaczyc na poniższej rycinie:

Buty króla Władtysława IV z 1642 roku.

Buty królewicza Władysława (przyszłego króla Władysława IV) z 1642 roku.


     Współczesną rekonstrukcję butów hajduka na niskim obcasie, używanych przez jednego z członków naszego oddziału można obejrzeć na poniższym zdjęciu:

Współczesna rekonstrukcja butów hajduka na niskim obcasie


     Ostatnim typem buta, jaki spotyka się na rycinach, są buty na obcasie z wysoką cholewką. Wydaje się on mniej typowy dla stroju hajduka, niemniej można znaleźć przedstawienia żołnierzy w takich butach. Przykładem jest poniższa dekoracja:

Buty żołnierza z dekoracji stiukowej Żołnierz ze śmiercią z kościoła w Tarłowie z ok. 1640 roku.

Buty żołnierza z dekoracji stiukowej "Żołnierz ze śmiercią" z kościoła w Tarłowie z ok. 1640 roku.